Recent begeleidde ik Mark, eigenaar van een groeiend marketingbureau. Hij kwam bij mij omdat hij merkte dat tegenslagen in zijn bedrijf hem steeds zwaarder vielen. Een verloren tender, een ontevreden klant of een medewerker die vertrok - hij bleef er dagen over piekeren en kwam moeilijk tot actie.
Tijdens onze sessies ontdekten we dat zijn reactie op zakelijke tegenslagen sterk werd bepaald door zijn verleden. Als oudste zoon in een ondernemersgezin had hij geleerd dat je 'altijd door moet gaan' en 'problemen zelf moet oplossen'. Deze overtuigingen zorgden ervoor dat hij bij tegenslagen vooral in zijn eentje bleef tobben, zonder zijn team of netwerk in te schakelen. Door gebruik te maken van een gevalideerde copingvragenlijst (Carien Karsten), kreeg deze ondernemer inzicht in zijn dominante copingstijl: piekeren en terugtrekken.
Waar anderen hulp zochten of direct actie ondernamen, probeerde hij alles in zijn hoofd op te lossen. Dit patroon, zo realiseerde hij zich, kwam voort uit zijn jeugd waarin zelfredzaamheid sterk werd aangemoedigd.
Volgens Karsten zijn er zeven verschillende copingstijlen, te herkennen aan het volgende:
Actief aanpakken: Direct actie ondernemen en oplossingen bedenken.
Afleiding zoeken: Tijdelijk ontsnappen door bijvoorbeeld Netflix te kijken of te sporten.
Vermijding: Het probleem uit de weg gaan of negeren.
Sociale steun zoeken: Hulp en troost zoeken bij anderen.
Piekeren en terugtrekken: In gedachten blijven malen over het probleem.
Expressie uiten: Emoties ventileren door veel te praten of schrijven.
Geruststellende gedachten: De situatie relativeren en het grotere plaatje zien.
In ons coachtraject werkten we aan het ontwikkelen van nieuwe copingstrategieën.
De ondernemer leerde:
- Zijn automatische neiging tot piekeren te herkennen
- Actief steun te zoeken bij zijn managementteam
- Tegenslagen te zien als leermomenten in plaats van persoonlijk falen
- Bewust te kiezen voor actie in plaats van over-analyse
Een doorbraak kwam toen hij besefte dat zijn copingstijl niet alleen zijn eigen welzijn beïnvloedde, maar ook impact had op zijn team. De neiging om zich terug te trekken bij tegenslagen creëerde onzekerheid binnen de organisatie. Door opener te communiceren en het team actiever te betrekken bij uitdagingen, ontstond er een cultuur waarin problemen gezamenlijk werden aangepakt.
Na enkele maanden was het verschil significant merkbaar. Toen een belangrijke klant onverwacht het contract opzegde, kon de situatie veel beter gehanteerd worden. In plaats van terugtrekking volgde direct een teambespreking en werd samen een actieplan gemaakt. Deze nieuwe aanpak leidde niet alleen tot een snellere oplossing, maar versterkte ook het vertrouwen binnen het team.
Dit voorbeeld laat zien hoe belangrijk het is voor ondernemers om hun copingstijl te kennen en te begrijpen hoe deze is gevormd. Door bewust te worden van je automatische reacties op tegenslagen, kun je effectievere manieren ontwikkelen om ermee om te gaan. In mijn praktijk zie ik regelmatig hoe deze bewustwording leidt tot sterkere en veerkrachtigere ondernemers. Wat maakt deze aanpak succesvol? Het gaat niet alleen om het herkennen van je copingstijl, maar vooral om het begrijpen van de oorsprong ervan.
Veel ondernemers ontdekken dat hun manier van omgaan met tegenslagen is gevormd door vroege ervaringen en overtuigingen. Door dit inzicht kunnen ze bewuster kiezen hoe ze willen reageren, in plaats van automatisch terug te vallen op oude patronen.
De sleutel tot verandering ligt vaak in het experimenteren met verschillende copingstijlen. Waar deze ondernemer voorheen vastliep in piekeren, kon hij nu flexibeler schakelen tussen actief aanpakken, sociale steun zoeken en het gebruik van geruststellende gedachten. Deze combinatie van stijlen stelde hem in staat om effectiever met uitdagingen om te gaan en tegelijkertijd zijn rol als leider sterker in te vullen.
Comments